Jak dostosować dom i mieszkanie do potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych?

Uwaga: artykuł to efekt połączenia i uaktualnienia innych Naszych artykułów które zastępuje

Wraz z wiekiem zmieniają się nasze potrzeby. To dlatego mieszkania dla seniorów zwykle budowane są w cichej okolicy, wśród zieleni, z łatwym dostępem do przychodni i sklepów oraz licznymi udogodnieniami, które nie są niezbędne osobom młodym.

Optymalnym rozwiązaniem byłaby przeprowadzka w takie miejsce po osiągnięciu wieku, w którym przestajemy być aktywni zawodowo. Jeśli jednak nie ma takiej możliwości lub nasze mieszkanie czy dom spełnia większość z warunków zapewniających komfort życia w starszym wieku lub przy niepełnosprawności, warto pomyśleć o dostosowaniu go do nowych potrzeb.

Udogodnienia dla seniorów i osób niepełnosprawnych – jak poprawić komfort życia?

Urządzając mieszkanie lub dom dla osoby starszej lub niepełnosprawnej, warto wprowadzić zmiany pozwalające na swobodne i samodzielne funkcjonowanie osoby poruszającej się o kulach czy na wózku. W mieszkaniu należy zadbać o odpowiednie udogodnienia, czyli:

• wystarczającą ilość miejsca adekwatną do sposobu poruszania się (kule, chodzik, wózek),
• brak jakichkolwiek przeszkód na podłodze (progi, dywany, luźno „rzucone” przewody),
• stabilną i nieśliską podłogę,
• poręcze i uchwyty tam, gdzie jest to przydatne,
• dobre oświetlenie (warto rozważyć czujnik ruchu zamiast tradycyjnych wyłączników, szczególnie w łazience i na korytarzu),
• gniazdka elektryczne zamontowane na wysokości między 40 a 120 cm,
• najczęściej używane sprzęty znajdujące się na wysokości, która nie wymaga schylania i zapewnia dostęp zarówno osobie stojącej, jak i siedzącej,
• klamki uniemożliwiające zahaczenie się ubraniem czy ręką.

Warto również zastosować:

• czujnik zalania, dymu i czadu połączone z instalacją alarmową,
• środki łączności umożliwiające nagłe wezwanie pomocy – poza telefonem stacjonarnym (a najlepiej dwoma lub trzema aparatami), również przyciski alarmowe.

Jeśli jest taka możliwość, warto zastosować system inteligentnego domu sterowany poleceniami głosowymi. Nie trzeba w tym celu przeprowadzać generalnego remontu – obecnie na rynku dostępne są wysokiej jakości systemy komunikujące się za pomocą Wi-Fi.

Oczywiście wyposażenie mieszkania czy domu w system inteligentny nie wyklucza absolutnie zastosowania wyżej wymienionych wytycznych – sieć Wi-Fi bywa zawodna, a starsza lub niepełnosprawna osoba może nie potrafić przywrócić jej działania samodzielnie.

Planując mieszkanie dla osoby niepełnosprawnej lub starszej, szczególną uwagę należy poświęcić łazience, kuchni oraz sypialni.

Łazienka dla seniora i osoby niepełnosprawnej

Dość istotną i często niestety trudną do zrealizowania w mieszkaniu w bloku kwestią jest odpowiednia przestronność pomieszczenia, zapewniająca swobodne poruszanie się wózkiem. Zwłaszcza w tzw. blokach z wielkiej płyty łazienki były niewielkie, dlatego przystosowując je do potrzeb osób starszych bądź niepełnosprawnych, trzeba liczyć się z koniecznością remontu generalnego, połączonego zwykle z wyburzaniem i przesuwaniem ścianek.

Niestety, czasami koszt wykonania prac ze względu na ich zakres znacznie przewyższa koszt remontu łazienki dla osób w pełni sprawnych. Jest jednak i na to rada – możliwość starania się o dofinansowanie do adaptacji z PFRON, który zwraca do 95% kosztów poniesionych na dostosowanie łazienki do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Łazienka dla osób starszych lub niepełnosprawnych – Wymogi podstawowe

Żeby dobrze wykorzystać dostępne miejsce i przeprowadzić remont stosunkowo niewielkim kosztem, ingerując w plan mieszkania najmniej, jak się da, należy zastanowić się nad tym, jak wyposażyć łazienkę dla seniora w bloku czy domu. Które elementy są niezbędne, które przydatne, lecz niekonieczne, jak powinno wyglądać rozmieszczenie białego montażu, gdzie umieścić poręcze łazienkowe dla niepełnosprawnych?

Każda łazienka dla osób niepełnosprawnych powinna zostać wyposażona w:

• kabinę prysznicową lub niską wannę dla seniora,
• miskę ustępową,
• umywalkę,
• uchwyty dla niepełnosprawnych,
• łatwo dostępne akcesoria takie jak dozownik mydła, podajnik na papier toaletowy, ręczniki, płyny do kąpieli, szampony itp.

Wszystkie powyższe elementy muszą zostać rozmieszczone w łazience w taki sposób, żeby nie utrudniać manewrowania wózkiem inwalidzkim oraz zapewnić osobie niepełnosprawnej niewymagający wysiłku dostęp do każdego z nich.

Łazienka i toaleta – wymiary minimalne

Zanim przejdziemy do szczegółowego omówienia wysokości montażu oraz minimalnych odległości i szerokości związanych z wyposażeniem łazienki, zapoznajmy się z tzw. wymiarami manewrowymi. Okazuje się, że dla swobodnego poruszania się wózkiem osoba starsza lub niepełnosprawna potrzebuje przestrzeni odpowiadającej powierzchni koła o średnicy 150 cm wytyczonej na płaszczyźnie podłogi.

Dlatego każda łazienka czy toaleta dla niepełnosprawnych powinna mieć minimalne wymiary wewnętrzne takie, żeby po umieszczeniu w pomieszczeniu białego montażu oraz innych elementów zawsze pozostało do dyspozycji użytkownika minimum 150 cm wolnej przestrzeni na planie koła do manewrowania wózkiem.

Przy okazji remontu łazienki należy pamiętać również o drzwiach wejściowych do tego pomieszczenia. Dość często, zwłaszcza w starszych mieszkaniach, drzwi łazienki mają szerokość zaledwie 70 cm, natomiast w nowszych – 80 cm. Dla swobodnego poruszania się na wózku osoba niepełnosprawna potrzebuje drzwi o szerokości przynajmniej 90 cm. Istotna jest również łatwość ich otwierania oraz lekkość skrzydła.

Wysokości i odległości w łazience dla niepełnosprawnych – Wanna i prysznic dla seniora

Łazienka dla osób starszych i niepełnosprawnych najczęściej wyposażona jest w specjalnie dostosowaną do potrzeb kabinę prysznicową zaopatrzoną w odpowiednie poręcze, podesty i krzesła ułatwiające samodzielne skorzystanie z natrysku. Ważne jest przy jej instalacji położenie nacisku na łatwość opuszczenia przez osobę niepełnosprawną wózka i samodzielnego transportu na odpowiednio przystosowaną ławeczkę czy krzesło.