Jak wybierać płytki?

Do niedawna mówiło się „glazura i terakota”, „kafelki”. Glazura na ścianę, terakota na podłogę, kafelki na jedno i drugie. Dzisiaj pomału te pojęcia wypierane są przez „płytki ścienne” i „gres”, a wszystko razem w uproszczeniu nazywa się jednym słowem „płytki”. Wybierając płytki łazienkowe, kuchenne, podłogowe, powinniśmy kierować się nie tylko ich walorami estetycznymi – formatem i wzornictwem, ale także ich właściwościami, takimi jak mrozoodporność i odporność na uszkodzenia mechaniczne.

Czym jest glazura?

Glazura to powszechnie znane płytki ścienne, stosunkowo kruche, nienadające się do położenia na podłodze. Wytwarzana jest z fajansu, czyli materiału podobnego do porcelany. W celu zabezpieczenia powierzchni płytek przed wilgocią, są one szkliwione. Glazura cechuje się bogatym wzornictwem, ale łatwo ją uszkodzić. Nie jest mrozoodporna, dlatego może być stosowana tylko wewnątrz pomieszczeń.

Terakota a gres

Terakota, w przeciwieństwie do glazury, to płytka ceramiczna wytwarzana z oczyszczonej gliny, wypalanej w bardzo wysokiej temperaturze. Cechuje ją bogate wzornictwo i pomimo że powszechnie uważana jest za płytkę podłogową, można nią także pokrywać ściany. Terakota może być stosowana na zewnątrz, gdyż ma właściwości mrozoodporne. Niemniej, ze względu na jej cechę związaną z rozszerzalnością termiczną, spoiny używane do jej układania na zewnątrz powinny być szersze. Jeśli będą zbyt małe, płytka może pękać.

Gres z kolei to najbardziej wytrzymały z opisanych materiałów. Jest to płytka ceramiczna, którą poddaje się prasowaniu, podczas którego nacisk wynosi 800 kg/cm², a następnie wypala w bardzo wysokiej temperaturze. Dzięki temu jest ona odporna na uszkodzenia mechaniczne, pęknięcia i wykazuje właściwości mrozoodporne. Może być stosowany zarówno na podłogę, jak i na ścianę.

Spieki kwarcowe

Spieki to wielkoformatowe płyty, wzorem imitujące kamień lub metal, które są wytwarzane ze zmielonych skał granitowych z dodatkiem innych komponentów – barwników, iłów łupkowych, poddawanych prasowaniu pod bardzo dużym ciśnieniem. Granulat jest następnie spiekany w temperaturze 1250 stopni.

Zakres formatów płyt jest bardzo szeroki 120×240 cm i ich wielokrotności, 150×300 i inne. Wielkość zależy od producenta. Ich dodatkową zaletą jest bardzo bogate wzornictwo, grubość zaledwie od 2,5 mm przy bardzo duże odporności na uszkodzenia mechaniczne i temperaturę. Wielki format idzie w parze z niewielką masą – spieki są bardzo lekkie.

Mają bardzo bogate wzornictwo i szeroki zakres użycia – zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz. Można nimi wykończyć blaty kuchenne, elewację budynku, schody, tarasy, podłogi. Ich cena jest jednak dosyć wysoka. Spieki wymagają stosowania elastycznych spoin i klejów.

Formaty a cena płytek

Zarówno glazura, jak i terakota posiadają bardzo zróżnicowane formaty. Najbardziej typowy jest format 30×60 na ścianę i 30×30 lub 40×40 na podłogę. Im mniejszy format glazury, tym zwykle cena jest niższa. Nie dotyczy to płytek ozdobnych – mozaiki czy popularnych ostatnio okładzin w kształcie heksagonów czy oktagonów. Średnia cena glazury i terakoty w tym formacie nie przekracza 100 zł/m². Glazura i terakota doskonale nadają się jako płytki do łazienki i kuchni.

Gresy są najczęściej większe – najpopularniejszy format to 60×60, ale można także w ofercie producentów znaleźć gresy wielkoformatowe: 60×120, 45×90, 80×80 i ich wielokrotności. W zależności od producenta, ceny gresów zaczynają się powyżej 100-110 zł/m², najbogatsze wzorniczo włoskie, hiszpańskie czy portugalskie mogą nawet przekraczać kwotę 300 zł/m2.Gresy świetnie sprawdzą się jako okładzina tarasów, jako płytki na schody, do salonu, kuchni, przedpokoju i do łazienki.

Płytka fazowana a rektyfikowana

Płytka fazowana przypomina kafel. Nie ma ostro ściętych krawędzi, ale są one wyprofilowane. Należy uważać z ich docinaniem – docięcie powinno wypaść w miejscach najmniej widocznych.

Gres rektyfikowany posiada ostro ścięte krawędzie, może być docinany w dowolnym miejscu bez szkody dla krawędzi i układany prawie „na styk”.

UWAGA: bezfugowe układanie tego materiału to mit. Zawsze należy zastosować choćby 1mm fugę po pierwsze dlatego, że w szczelinie między płytkami gresowymi nie będzie się gromadził brud, a po drugie spoina zabezpieczy je w przypadku pracy budynku i jego osiadania przed pękaniem.

Jakie ilości płytek zamawiać?

Należy pamiętać, że każda nowa partia tej samej kolekcji płytek może się różnić pod względem wybarwienia, jak i formatu. Normy pozwalają na odchylenia rzędu +/- 0,6% wymiaru podstawowego i +/- 5% grubości. Oznacza to, że im większy format płytki, tym różnica może być większa. Dotyczy to także grubości.

Wielu klientów, kierując się oszczędnością, zamawia płytki „na styk”, czyli bez zapasu. Jest to podstawowy błąd inwestora. Skutek jest taki, że jeśli materiału zabraknie, domawiana partia może się różnić od poprzedniej. Dlatego właśnie należy zawsze założyć co najmniej 10-cio procentowy zapas, a w przypadku układania płytek w karo czy w jodełkę, materiału zużyje się jeszcze więcej.

Większość asortymentu polskich producentów jest dostępna w ciągu tygodnia od złożenia zamówienia. Jeśli jednak płytki trzeba sprowadzić zza granicy, musimy się liczyć z co najmniej 4-6-cio tygodniowym terminem dostawy. Domawianie materiałów wydłuży więc prace wykonawcze. Planujmy zatem zakupy z wyprzedzeniem.