Jak dobrze wykonać fugowanie cegły – poradnik

13 października 2023

Cegła to materiał budowlany znany i stosowany od stuleci. Budując mur, do łączenia cegieł używa się zaprawy. Zaprawa jest stosowana także w charakterze fugi. Co do zasady, mury z cegły należy spoinować, ponieważ w ten sposób wzmacnia się je, a także polepsza ich termoizolacyjność. Jak fugować cegłę ozdobną, starą i klinkierową? Których zapraw użyć i czym spoinować ścianę z cegły? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym tekście.

Jak fugować cegłę? Przygotowanie ściany

Przed przystąpieniem do fugowania należy odpowiednio przygotować powierzchnię. Przy nowych ścianach jest to stosunkowo łatwe zadanie – wystarczy oczyścić je z kurzu i zabrudzeń, które zebrały się w szczelinach. Kolejno należy umyć ścianę wodą z detergentem, używając gąbki czy ściereczki.

Przy starych ścianach pracy jest nieco więcej – trzeba je oczyścić ze starej zaprawy, usunąć ślady korozji mikrobiologicznej (np. mech), a także przeczyścić cegłę za pomocą szczotki drucianej. Dopiero później można przystąpić do mycia.

Przed samym fugowaniem należy jeszcze zabezpieczyć cegły przed zabrudzeniem – stosuje się w tym celu specjalne preparaty, które tworzą śliski film niepozwalający zaprawie przykleić się trwale do cegły.

Czym i jak kłaść fugę na cegłę?

Do fugowania cegły najczęściej używa się tradycyjnej zaprawy cementowo-wapiennej, jednak niektóre rodzaje budulca korzystniej jest spoinować przeznaczonymi do nich zaprawami. Przykładem może tu być fugowanie cegły klinkierowej czy fugowanie starej cegły, np. z rozbiórki lub po prostu znajdującej się w starym murze poddawanym remontowi.

Każdą zaprawę należy przygotować zgodnie z zaleceniami producenta. Powinna mieć postać masy o półsuchej konsystencji, na tyle plastycznej, żeby dała się formować w łatwy sposób, ale też wystarczająco suchej, żeby wbudowana w szczelinę nie wypływała, tylko pozostała w niej.

Do fugowania cegieł używa się najczęściej tzw. fugownicy, czyli kielni o szerokości dobranej odpowiednio do szerokości szczeliny, np. 6, 8 czy 10 mm.

Fugowanie cegły – zrób to przy sprzyjającej pogodzie

Spoinowanie cegły wewnątrz budynku nie wymaga zapewnienia specjalnych warunków, jednak kiedy planujesz fugowanie na zewnątrz, musisz poczekać na sprzyjającą pogodę. Spoinowanie cegieł przeprowadza się przy temperaturze między 10 a 25°C, podczas suchych dni.

Fugowanie najlepiej rozpocząć od uzupełnienia zaprawą głębokich szczelin. Następnie trzeba wypełnić płytsze miejsca, kończąc przy brzegach szczelin. W pierwszej kolejności fuguje się szczeliny poziome, a następnie pionowe. Spoinę można zlicować z cegłą, ale najczęściej układa się ją nieco poniżej lica. Wklęsła fuga prezentuje się zwykle korzystniej, a także łatwiej ją utrzymać w czystości.

Czyszczenie cegły po fugowaniu

Ścianę spoinuje się fragmentami. Po zakończeniu pracy przy określonym obszarze ściany należy odczekać około godzinę. W tym czasie fuga przeschnie powierzchniowo, co pozwoli na wyczyszczenie cegieł wokół spoin. Nie warto z tym zwlekać, ponieważ po upływie 12–24 godzin potrzebnych na utwardzenie fugi trudniej będzie usunąć zaprawę, nawet jeśli wcześniej zabezpieczyliśmy cegły specjalnym preparatem.

Impregnacja – ostatni krok przy fugowaniu

Ostatnim etapem prac wykończeniowych po spoinowaniu murów z cegły jest impregnacja powierzchni. Nie jest to krok konieczny, ponieważ cegła to materiał wytrzymały, odporny na warunki atmosferyczne.

Specjaliści zalecają jednak użycie impregnatów, zwłaszcza w tych obszarach, gdzie mur narażony jest na duże zanieczyszczenia powietrza, np. kwaśne deszcze albo sadze czy osady ze spalin. Impregnat zabezpiecza zarówno samą cegłę, jak i fugę, przedłużając jej ładny wygląd oraz trwałość. Często opóźnia korozję mikrobiologiczną.

Czy warto dokonać wstępnych oględzin ceglanego muru przed rozpoczęciem fugowania?

Tak, warto dokonać wstępnych oględzin ceglanego muru przed rozpoczęciem fugowania. Jeśli elewacja ma dużo uszkodzeń mechanicznych, cegły się kruszą i łatwo odpadają, co może skutkować niezadowalającym efektem pracy. W takim przypadku nie warto podejmować się fugowania. Z kolei jeśli uszkodzone są pojedyncze cegły, przedsięwzięcie ma szanse powodzenia. Ukruszone krawędzie da się zabezpieczyć w trakcie fugowania. Na upartego mocno pogruchotaną cegłę można usunąć i zamienić, ale każda taka interwencja osłabia mur. Dlatego ważne jest dokładne sprawdzenie stanu elewacji przed rozpoczęciem prac nad jej fugowaniem.

Kiedy fugowanie ma sens, a kiedy nie warto się za to zabierać?

Fugowanie ma sens tylko wtedy, gdy cegły są w dobrym stanie. Jeśli elewacja ma dużo uszkodzeń mechanicznych, cegły się kruszą i łatwo odpadają, tego sensu brak. Podobnie, jeśli zbyt dużo cegieł doznało uszkodzeń mechanicznych, taką elewację lepiej zatynkować. Jeśli jednak uszkodzone są pojedyncze cegły, przedsięwzięcie ma szanse powodzenia. Ukruszone krawędzie da się zabezpieczyć w trakcie fugowania. Na upartego mocno pogruchotaną cegłę można usunąć i zamienić, ale każda taka interwencja osłabia mur. Można też mocno uszkodzoną cegłę uzupełnić płytką klinkierową przyklejoną za pomocą specjalnego wysokoelastycznego kleju mrozoodpornego. Warto więc dokładnie ocenić stan elewacji przed podjęciem decyzji o fugowaniu i zdecydować się na to tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione stanem technicznym muru.

Co zrobić, jeśli elewacja ma uszkodzone pojedyncze cegły?

Jeśli elewacja ma uszkodzone pojedyncze cegły, można je zabezpieczyć w trakcie fugowania. Ukruszone krawędzie da się naprawić, a mocno pogruchotaną cegłę można usunąć i zamienić na nową. Jednakże każda taka interwencja osłabia mur, dlatego warto rozważyć uzupełnienie mocno uszkodzonej cegły płytką klinkierową przyklejoną za pomocą specjalnego wysokoelastycznego kleju mrozoodpornego. W przypadku większej liczby uszkodzeń mechanicznych elewacji lepiej zatynkować ją niż podejmować się fugowania. Dlatego przed podjęciem decyzji o sposobie naprawy elewacji warto dokładnie ocenić jej stan techniczny i zdecydować się na odpowiedni sposób naprawy.

Jak zabezpieczyć ukruszone krawędzie cegły podczas fugowania?

Ukruszone krawędzie cegły można zabezpieczyć w trakcie fugowania. W tym celu należy użyć specjalnej zaprawy do fugowania, która jest elastyczna i pozwala na wypełnienie ubytków w cegłach. Zaprawa ta jest dostępna w różnych kolorach, dzięki czemu można dopasować ją do koloru elewacji. Przed nałożeniem zaprawy należy dokładnie oczyścić powierzchnię muru i usunąć wszelkie zanieczyszczenia oraz luźne fragmenty cegieł. Następnie należy nałożyć zaprawę na powierzchnię muru za pomocą specjalnej szpachelki lub pistoletu do fugowania. W przypadku ukruszonych krawędzi cegły należy uważać, aby nie uszkodzić ich podczas nakładania zaprawy. Dlatego warto stosować technikę nakładania zaprawy polegającą na delikatnym przesuwaniu szpachelki lub pistoletu po powierzchni muru, aby uniknąć uszkodzenia ukruszonych krawędzi cegieł. Po nałożeniu zaprawy należy pozostawić ją do wyschnięcia przez określony czas, zgodnie z instrukcją producenta.

Czy mocno uszkodzoną cegłę można usunąć i zamienić na nową?

Tak, mocno uszkodzoną cegłę można usunąć i zamienić na nową. Jednakże każda taka interwencja osłabia mur, dlatego warto rozważyć uzupełnienie mocno uszkodzonej cegły płytką klinkierową przyklejoną za pomocą specjalnego wysokoelastycznego kleju mrozoodpornego. W przypadku pojedynczych uszkodzeń mechanicznych elewacji można zabezpieczyć ukruszone krawędzie w trakcie fugowania. Warto jednak pamiętać, że każda interwencja w elewację może wpłynąć na jej wytrzymałość i stabilność. Dlatego przed podjęciem decyzji o sposobie naprawy elewacji warto dokładnie ocenić jej stan techniczny i zdecydować się na odpowiedni sposób naprawy.

Jakie są sposoby na uzupełnienie mocno uszkodzonej cegły?

Istnieją różne sposoby na uzupełnienie mocno uszkodzonej cegły. Jednym z nich jest zamiana uszkodzonej cegły na nową, jednakże każda taka interwencja osłabia mur. Dlatego warto rozważyć uzupełnienie mocno uszkodzonej cegły płytką klinkierową przyklejoną za pomocą specjalnego wysokoelastycznego kleju mrozoodpornego. Klej ten pozwala na trwałe i stabilne połączenie płytki klinkierowej z elewacją, a także zapewnia ochronę przed warunkami atmosferycznymi. Innym sposobem na uzupełnienie mocno uszkodzonej cegły jest zastosowanie specjalnej zaprawy do fugowania, która jest elastyczna i pozwala na wypełnienie ubytków w cegłach. Zaprawa ta jest dostępna w różnych kolorach, dzięki czemu można dopasować ją do koloru elewacji. Przed uzupełnieniem mocno uszkodzonej cegły należy dokładnie oczyścić powierzchnię muru i usunąć wszelkie zanieczyszczenia oraz luźne fragmenty cegieł.

Dlaczego ważne jest sprawdzenie prognozy pogody przed rozpoczęciem fugowania?

Sprawdzenie prognozy pogody przed rozpoczęciem fugowania jest bardzo ważne, ponieważ deszcz lub wilgoć mogą całkowicie wypłukać zaprawę i zniszczyć całą pracę. Nawet jeśli w chwili fugowania świeci słońce, ale godzinę później zacznie padać deszcz, to może to spowodować uszkodzenie elewacji i konieczność powtórzenia całego procesu. Dlatego warto wybrać dzień bezdeszczowy i optymalną temperaturę do fugowania, która wynosi około 10-20 stopni Celsjusza. W przypadku wysokiej temperatury lub silnego wiatru zaprawa może szybko wysychać i nie zdąży utwardzić się na elewacji. Z kolei w przypadku niskiej temperatury lub wilgoci zaprawa może nie utwardzić się w ogóle lub utwardzić się zbyt wolno, co również wpłynie na jakość pracy. Dlatego warto dokładnie sprawdzić prognozę pogody przed rozpoczęciem fugowania i wybrać odpowiedni dzień do przeprowadzenia prac.

Co może się stać, jeśli deszcz zacznie padać podczas fugowania?

Jeśli deszcz zacznie padać podczas fugowania, może to całkowicie wypłukać zaprawę i zniszczyć całą pracę. Woda może wpłynąć do świeżo nałożonej zaprawy i spowodować jej rozpuszczenie lub rozmycie, co skutkuje utratą stabilności elewacji. Ponadto wilgoć może wpłynąć do cegieł i spowodować ich pękanie lub odkształcenie. W przypadku mocnego deszczu woda może również zalać elewację i spowodować zalanie wnętrza budynku. Dlatego ważne jest, aby wybrać dzień bezdeszczowy i optymalną temperaturę do fugowania oraz dokładnie sprawdzić prognozę pogody przed przystąpieniem do prac. W przypadku nagłej zmiany pogody podczas fugowania należy przerwać pracę i zabezpieczyć elewację przed wilgocią za pomocą folii lub innych materiałów ochronnych.

Jakie narzędzia będą potrzebne do fugowania cegieł?

Do fugowania cegieł będą potrzebne różne narzędzia. Przede wszystkim należy przygotować zaprawę zgodnie z zaleceniami producenta i wymieszać ją dokładnie. Następnie do nakładania zaprawy na elewację potrzebna będzie fugownica, czyli kielnia o szerokości dobranej odpowiednio do szerokości szczeliny, np. 6, 8 czy 10 mm. Fugownica powinna być wykonana z tworzywa sztucznego lub metalu i mieć wygodny uchwyt. Do mieszania zaprawy można użyć mieszadła wiertarkowego lub mieszadła ręcznego. W przypadku większych powierzchni elewacji warto również zaopatrzyć się w rusztowanie lub drabinę, aby móc swobodnie poruszać się po elewacji i nakładać zaprawę na trudno dostępne miejsca. Poza tym przydatne mogą okazać się narzędzia takie jak młotek murarski, dłuto murarskie oraz pędzel do usuwania nadmiaru zaprawy z elewacji.

Czy istnieją specjalne techniki nakładania zaprawy podczas fugowania?

Tak, istnieją specjalne techniki nakładania zaprawy podczas fugowania. Jedną z nich jest technika „na mokro”, polegająca na zwilżeniu elewacji przed nałożeniem zaprawy. Dzięki temu zaprawa lepiej przylega do cegieł i nie wysycha zbyt szybko. Inną techniką jest nakładanie zaprawy w kilku warstwach, co pozwala na uzyskanie lepszego efektu wizualnego i trwałości elewacji. W przypadku cegieł klinkierowych warto stosować technikę „na sucho” polegającą na nakładaniu suchej zaprawy bez wcześniejszego zwilżania elewacji. Dzięki temu unika się powstawania plam i przebarwień na elewacji. Ważne jest również, aby nakładać zaprawę równomiernie i dokładnie wypełniać szczeliny między cegłami, aby uniknąć powstawania pustek lub ubytków w elewacji. Przed przystąpieniem do fugowania warto dokładnie zapoznać się z instrukcją producenta oraz skonsultować się z fachowcem, który doradzi najlepszą technikę nakładania zaprawy w konkretnym przypadku.