Maty kapilarne – czym są i do czego służą?

Maty kapilarne (kapilary) to rodzaj ogrzewania powierzchniowego budynków, który doskonale współpracuje z niskotemperaturowymi źródłami ciepła takimi jak kotły kondensacyjne czy pompy ciepła. Kapilary mogą być stosowane zarówno na sufitach, ścianach, jak i w podłogach, a do ich zalet, poza efektywnością, zalicza się również możliwość eliminacji tradycyjnych grzejników.

Maty kapilarne – montaż

Cienkie i płaskie, a także w dużym stopniu elastyczne maty kapilarne można łatwo i szybko montować zarówno na dużych, prostych i gładkich powierzchniach, jak i w trudno dostępnych miejscach czy np. na łukowatych ścianach lub stropach.

Doskonale nadają się do instalacji na tradycyjnych przegrodach budowlanych, jak również betonowych, wykonanych z płyt kartonowo-gipsowych i innych. Można je również przykryć każdym rodzajem wylewki lub tynku, co sprawia, że stanowią rozwiązanie uniwersalne i nadające się do zastosowania w niemal każdym budynku.

Maty kapilarne układa się odcinkami (warto, żeby miały zbliżoną do siebie powierzchnię), łączonymi przy użyciu rozdzielaczy. Do sterowania systemem wykorzystuje się montowane na rozdzielaczach elektrozawory, czujniki temperatury, regulatory pogodowe i termostaty. Komunikacja pomiędzy elementami układu może odbywać się przewodowo lub bezprzewodowo, często za pomocą współpracujących z systemami aplikacji na smartfon czy tablet.

Jak są zbudowane maty kapilarne?

Maty kapilarne stanowią sieć wykonanych z tworzywa sztucznego (najczęściej polipropylenu) rurek o niewielkim przekroju, przymocowanych do elastycznej siatki, również wytworzonej z tworzywa sztucznego. Zwykle kapilary mają średnicę wewnętrzną nieprzekraczającą 3 mm i ułożone są na siatce w odległości 1 cm od siebie. Tworzą zatem gęstą sieć dystrybuującą ciepłą wodę – standardowo na 1 m² maty przypada około 100 rurek. Mimo to ciężar takiego fragmentu kapilary wypełnionej wodą nie przekracza 1 kg – nie wykazują zatem znacznego obciążenia konstrukcji budynku.

Jak działają kapilary?

Działanie kapilar jest bardzo proste. Czynnikiem grzewczym jest woda o odpowiedniej temperaturze, krążąca w całym systemie. Jeśli maty mają służyć ogrzewaniu – woda ma temperaturę od 25 do 30 stopni Celsjusza, natomiast w przypadku chłodzenia – 16–18 stopni.

Energia cieplna przez promieniowanie zostaje emitowana na zewnątrz ścian, do pomieszczenia, ogrzewając lub chłodząc wnętrze. Warto wspomnieć, że system kapilar ma w porównaniu z tradycyjnym ogrzewaniem podłogowym dość małą bezwładność. Jest położony dość płytko, około 1 cm pod warstwą tynku w przypadku ścian lub stropów i około 2 cm pod wylewką w przypadku podłóg, dzięki czemu już po upływie około 15–20 minut od włączenia obserwuje się zmianę temperatury w ogrzewanym lub chłodzonym pomieszczeniu.

Maty kapilarne – wady i zalety systemu

Do niewątpliwych zalet ogrzewania budynku za pomocą mat kapilarnych należy cienka warstwa grzejna w porównaniu z innymi systemami powierzchniowymi – ogrzewaniem powietrznym czy panelami wodnymi. Maty kapilarne są jedynie nieco grubsze niż maty elektryczne, a przy tym znacznie mniej kosztowne w eksploatacji. Nie emitują ponadto żadnego szkodliwego promieniowania, co często zarzuca się systemom opartym o przewodnictwo prądu.

Choć maty kapilarne należą do powierzchniowych systemów ogrzewania, a te z kolei do systemów niskotemperaturowych, można dostosować instalację do rodzaju źródła zasilania, jeśli jest wysokotemperaturowe. Ciepła woda może więc zostać podgrzana równie dobrze za pomocą pompy ciepła, kotła kondensacyjnego, jak i kotła na pellet.

Niestety, jak każdy system grzewczy również maty kapilarne nie są pozbawione wad, z których największą dla użytkownika stanowi konieczność zapewnienia odpowiednio dużej powierzchni ścian wolnych od umeblowania – w przeciwnym przypadku ogrzewanie takie będzie nieefektywne. Problem ten nie istnieje oczywiście, jeśli zdecydujemy się na ułożenie kapilar na stropie.